Show navigation menu Hide navigation menu
Top

Brig

Y Maer

Swyddogaethau a chyfrifoldebau Maer Bro Morgannwg, ei elusennau dethol a gwybodaeth am ddeiliad y swydd

 

2017/18: Cllr Leighton RowlandsCllr Rowlands (Mayor pic)

 

Rhaid i’r Maer fod yn aelod etholedig o’r Cyngor.

 

Caiff ei ethol i’w swydd yn ystod Cyfarfod Blynyddol y Cyngor ym mis Mai, ac mae ei dymor yn rhedeg tan y mis Mai canlynol.

 

Mae’r Maer a’r Faeres yn gwisgo eu cadwyni seremonïol pan fyddant yn bresennol mewn digwyddiadau ar ran y Cyngor. 

 

 

Bee coated in pollenRhyddid Anrhydeddus
Crest

Arfbais y Fro

vogc-logo

Swyddogaethau a Chyfrifoldebau

 

 

Bywgraffiad

Cafodd y Cynghorydd Rowlands ei eni a’i fagu yn y Barri. Mynychodd Ysgol Gynradd Heol Holltwn ac Ysgol Uwchradd y Barri, lle astudiodd Hanes, Gwleidyddiaeth a Thechnoleg Gwybodaeth.

 

Ar ôl gadael y Chweched Dosbarth yn y Barri, aeth i Brifysgol Abertawe i astudio Hanes, gan arbenigo yn hanes yr oesoedd canol.Gweithiodd Leighton fel ymgynghorydd gwasanaethau cwsmeriaid ym Maes Awyrennau Caerdydd ar ôl graddio o’r brifysgol, cyn mynd ati i weithio yn y sector preifat, yn benodol yn y Diwydiant Gwastraff lle gweithiodd fel Swyddog Rheoli Ansawdd.

 

Yn dilyn cyfnod o weithio fel Swyddog Rheoli Ansawdd, gweithiodd Leighton fel Ymchwilydd Cyfrifon Corfforaethol gan dreulio tair blynedd arall yn y cwmni cyn penderfynu mynd ymlaen i sefyll mewn etholiad.Mae Leighton bob tro wedi cael ymdeimlad o ddyletswydd ac ymrwymiad i’r gymuned y mae wedi byw ynddi ar hyd ei oes. Roedd yn fraint iddo fod preswylwyr Ward Dyfan wedi rhoi eu ffydd ynddo i wasanaethu yn Gynghorydd iddynt ar Gyngor Bro Morgannwg a Chyngor Tref y Barri.

 

Leighton yw’r Maer ieuengaf yn hanes Cyngor Bro Morgannwg yn 28 oed. Mae ei ddiddordebau yn cynnwys tennis, rhedeg a gwylio cyfresi teledu a rhaglenni dogfen hanesyddol, ynghyd â gwleidyddiaeth wrth gwrs.  Mae’r Cynghorydd Rowlands wedi trawsnewid y ffordd y mae Maer Bro Morgannwg yn gweithredu. Ei gamau gweithredu cyntaf ar ôl dod yn Faer etholedig oedd cwtogi ar swyddogaethau lletygarwch swyddfa’r Maer a sefydlu Sefydliad y Maer.

 

Dywedodd Leighton: “Rwyf am sicrhau bod y Maer yn rhoi gwerth am arian i drigolion Bro Morgannwg. Wrth i gyllidebau gael eu gostwng o fewn y Cyngor, roedd hi ond yn deg fy mod i, hefyd, yn edrych ar fy nghyllideb fy hun o fewn swyddfa’r Maer, a gweld pa bethau y gellid eu cwtogi.

 

”Mae Sefydliad y Maer newydd yn cefnogi sefydliadau ac elusennau drwy roi arian grant iddynt er mwyn cynorthwyo projectau sy’n helpu i gyflawni gweledigaeth y Cyngor o gael Cymunedau Cryf â Dyfodol Disglair."

 

Ychwanegodd Leighton: “Hoffwn eich gwahodd i ymuno â mi i gefnogi ein cymunedau, a nifer o grwpiau rheng flaen sy’n darparu datrysiadau ymarferol ar gyfer ein Cymuned. Mae modd gwneud hyn drwy roi arian i Sefydliad y Maer a fydd yn cael ei neilltuo ar gyfer ariannu elusennau a grwpiau lleol o fewn Bro Morgannwg. 

 

“Gall unrhyw un roi arian i Sefydliad y Maer, a bydd yr arian a godir yn cael ei roi fel grantiau i elusennau a sefydliadau lleol ar gyfer projectau sy’n helpu i fagu Cymunedau Cryf â Dyfodol Disglair. Nod y Sefydliad yw gwneud gwahaniaeth sylweddol i fywydau bob dydd pobl Bro Morgannwg a chreu Cymuned fwy Disglair a Chryf.”

 

  • A oes gwahaniaeth rhwng Maer ac Arglwydd Faer?
    Cities have a Lord Mayor; Councils like the Vale of Glamorgan have a Mayor.
  • Beth yw’r gwahaniaeth rhwng Maeres a Chymdaith?

    Mae’r Maer a’r Dirprwy Faer yn penodi eu cymdeithion eu hunain. Maent yn dewis naill ai eu gŵr neu eu gwraig, partner, mab, merch neu ffrind. Os yw’r cymdeithion yn wragedd, cyfeirir atynt fel y Faeres neu’r Dirprwy Faeres.

     

    Os dewisir gŵr, brawd neu chwaer, gelwir nhw yn Gydweddog neu’n Ddirprwy Gydweddog.

  • Oes hawl gan y Maer gadw ei gar?  

    Nac oes. Un car a ddefnyddir gan y Maer a’r Dirprwy Faer. Nid yw’r Maer sy’n gyrru’r car ei hun, ond gyrrwr. Mae gan Arweinydd y Cyngor a’r Prif Weithredwr hawl i ddefnyddio’r car dinesig yn ogystal. 

  • Pa mor brysur yw’r Maer?

    Mae llwyth gwaith y Maer amrywio o un flwyddyn i’r llall, yn dibynnu ar yr hyn sy’n digwydd ym Mro Morgannwg yn ystod tymor y Maer. Yn ystod y blynyddoedd diwethaf, mae Meiri wedi ymgymryd â dros 550 o ymrwymiadau yn gyson bob blwyddyn. Mae ‘ymrwymiadau’ yn cynnwys mynychu cyfarfodydd, cadeirio cyfarfodydd y Cyngor llawn, cyfarfodydd pwyllgor elusennol, digwyddiadau elusennol, agor arddangosfeydd ac ati. 

  • Sut caiff Maer ei ddewis? 

    Mae’r Maer bob amser yn aelod o’r cyngor, a fer arfer, bydd wedi cyflawni cyfnod hir o wasanaeth. Gwahoddir ef neu hi i sefyll gan gyd-weithwyr o’u plaid wleidyddol eu hun. Fel arfer, bydd wedi bod yn Ddirprwy Faer y flwyddyn flaenorol.

     

    Cynhelir pleidlais i ethol Maer newydd yng Nghyfarfod Blynyddol Cyffredinol y Cyngor, a gynhelir yn draddodiadol ym mis Mai. 

     

    Pan geir mwyafrif clir yn y Cyngor, gall yr ymgeisydd ddisgwyl cael ei ethol yn ddiwrthwynebiad. Fodd bynnag, os yw’r Cyngor yn un grog, gall fod mwy nag un ymgeisydd yr un ar gyfer swydd y Maer a’r Dirprwy Faer, a gall canlyniad yr etholiad fod yn agos iawn.

  • A all Maer fod yn ddeiliad y swydd fwy nag unwaith?
    Gall, ond fel arfer, ni all arddel y teitl ‘Maer’ am fwy nag un flwyddyn yn y swydd.  

  • Ai'r Maer sy'n rhedeg y Cyngor?

    Swyddogaeth anwleidyddol ac anweithredol sydd gan Faer Cyngor Bro Morgannwg. Arweinydd y Cyngor a’r Cabinet sy’n ben ar Gyngor Bro Morgannwg, ac mae pwyllgorau craffu’n monitro penderfyniadau’r Cabinet yn drylwyr.

     

    Mae’r Maer yn cadeirio cyfarfodydd y Cyngor ac yn sicrhau pob pob eitem ar yr agenda’n cael ei drafod mewn modd cydradd.

     

    Nid yw’r Maer yn siarad am faterion penodol yn ystod cyfarfodydd llawn y cyngor fel rheol, gan fod angen iddo fod yn ddiduedd. Ganddo ef neu hi mae’r bleidlais fwrw, fodd bynnag, petai angen ei defnyddio. 

  • Ydy'r Maer yn ennill llawer o arian?

    Mae pob cynghorydd yn derbyn lwfans sylfaenol, ond mae’r Maer yn derbyn lwfans ychwanegol arbennig a bennir gan y Cyngor i alluogi i’r Maer/Dirprwy Faer gyflawni ei ddyletswyddau ychwanegol. 

  • Pa bryd mae'r Maer yn gwisgo cadwyn y swydd?

    Mae’r Maer bob amser yn gwisgo cadwyn y swydd pan fydd ar fusnes swyddogol, oni bai y gofynnir yn benodol iddo beidio â gwneud.

     

    Mae’r Dirprwy Faer yn gwisgo ei chadwyn pan fydd hi’n cynrychioli’r Maer. 

 

 

 

Rhannu Hoffi Tweet Follow @CBroMorgannwg