Yr Wythnos Gyda Rob

28 Chwefror 2025

Dydd Gwyl Dewi hapus pawb!

Dwi’n sylweddoli mod i ddiwrnod yn gynnar gyda’r cyfarchiad yna, ond fel Cymro balch dwi’n hoffi gwneud y mwyaf o’r achlysur yma!

Llawer mwy am hynny yn ddiweddarach, ond yn gyntaf roeddwn am rannu rhywfaint o wybodaeth bwysig am waith i osod y gyllideb.

Fel yr wyf yn siŵr bod llawer ohonoch yn ymwybodol, rydym yn agosáu at ddiwedd y broses hon, gyda chyllideb derfynol i’w thrafod mewn cyfarfod o’r holl Gynghorwyr ar Fawrth 10.

Yr wythnos nesaf, bydd Cabinet y Cyngor yn ystyried yr adroddiad cyllideb diweddaraf, sy’n cynnwys gostyngiad o un y cant yn y cynnydd arfaethedig yn y dreth gyngor yr ymgynghorwyd arno yn gynharach yn y broses.

O dan y cynlluniau presennol, byddai’r dreth gyngor yn codi 5.9 y cant, yn hytrach na 6.9 y cant.

Mae hyn yn bosibl oherwydd bod Llywodraeth Cymru wedi cynyddu ei chyllid gwaelodol, sy’n golygu y bydd holl Awdurdodau Lleol Cymru yn cael o leiaf 3.8 y cant o gynnydd ar setliad ariannol y llynedd.

Mae hynny 0.5 y cant yn fwy nag yr oeddem i fod i’w gael yn wreiddiol ac mae’n cyfateb i £1.1 miliwn ychwanegol ar gyfer ein setliad.

Yn amlwg mae hyn yn newyddion da i'r Cyngor a daw ar ôl cyflwyno ymateb cadarn i'r gyllideb ddrafft a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru yn gynharach yn y flwyddyn.

Os cytunir arno gan y Cabinet a’r Cyngor Llawn, bydd y newid yn y dreth gyngor o fudd i drigolion ac yn adlewyrchu ein hymatebion ein hunain i’r ymgynghoriad ar y gyllideb, a nododd fod lefel y dreth gyngor yn flaenoriaeth i’r rhai sy’n byw yn y Fro.

Mae’n bwysig ein bod yn gwrando ar yr adborth hwnnw felly rwy’n falch bod gennym y cyfle i weithredu arno fel hyn.

Wedi dweud hynny, yr hyn y mae trosglwyddo’r setliad cyllideb uwch ymlaen i ostyngiad yn y cynnydd yn y dreth gyngor yn ei olygu yw na chaiff yr arian hwn ei ddefnyddio i leihau diffyg cyllid y Cyngor ar gyfer y flwyddyn nesaf, sy’n parhau i fod bron i £9 miliwn.

Er na ddylid cymryd y sefyllfa’n ysgafn, fel yr wyf wedi pwysleisio o’r blaen, mae gan y Cyngor hwn hanes rhagorol o oresgyn y fath adfyd ac rwy’n siŵr y gwnawn eto.

Cyflawnir hynny drwy gyflwyno taliadau penodol, newid y ffordd y caiff gwasanaethau eu darparu a chwilio am fodelau busnes newydd arloesol.

Rydym yn parhau i fod yn ymrwymedig i amddiffyn aelodau mwyaf agored i niwed ein cymunedau, a dyna pam y bydd mwy na 70 y cant o’r gyllideb yn mynd ar addysg a gofal cymdeithasol.

Bydd gwariant yn y meysydd hyn mewn gwirionedd yn cynyddu tua £19 miliwn y flwyddyn nesaf wrth inni geisio ateb y galw cynyddol gyflym a chynnal y lefelau uchel o wasanaeth a ddarperir ar hyn o bryd.

Diolch i chi am eich cefnogaeth barhaus a'ch ymrwymiad trwy gydol y broses hon. Byddaf wrth gwrs yn darparu diweddariad arall unwaith y bydd popeth wedi'i gwblhau ymhen ychydig wythnosau.

Gan fynd yn ôl i Ddydd Gŵyl Dewi, mae gan yfory arwyddocâd ychwanegol i’r Fro gan fod y dyn ei hun wedi cael ei addysgu yn un o’n trefi.

Astudiodd David yn Llanilltud Fawr yn y chweched ganrif pan oedd yn ganolfan dysg a chymuned fynachaidd.

Today, Heddiw, mae cysylltiad bendigedig â’r themâu hynny o Gymreictod ac addysg pan fyddaf yn edrych ar waith y Cyngor.

Rydym yn un o ddim ond dau Awdurdod Lleol yng Nghymru lle mae nifer y siaradwyr Cymraeg ar gynnydd.

Mae hynny i raddau helaeth i’w briodoli i’r buddsoddiad yr ydym wedi’i wneud mewn addysg cyfrwng Cymraeg a hybu’r iaith.

Ar hyn o bryd mae chwe ysgol gynradd Gymraeg yn y Fro, a’r fwyaf newydd yw Sant Baruc ar Ynys y Barri, a agorodd ddwy flynedd yn ôl.

Cafodd Ysgol Bro Morgannwg, ein hysgol uwchradd cyfrwng Cymraeg, ei hailddatblygu’n helaeth yn 2020 i uwchraddio cyfleusterau a chynyddu ei chapasiti.

Roedd hyn yn rhan o'n rhaglen Cymunedau Cynaliadwy ar gyfer Dysgu sydd wedi gweld cyfleusterau addysgol yn cael eu trawsnewid ar draws y sir.

Da iawn i Natasha Burton, Kelly Williams, Alison Maher a phawb arall sy'n ymwneud â'r gwaith gwych hwn.

Mae tyfu’r Gymraeg ymhlith staff ac yn ein cymunedau yn bwysig iawn i mi ac i’r sefydliad.

Mae ystod o gyrsiau Cymraeg ar gael i breswylwyr a dosbarthiadau rheolaidd yn cael eu trefnu ar gyfer staff.

Mae'r rhain am ddim a gellir eu cymryd fel rhan o'r diwrnod gwaith gyda chymeradwyaeth y rheolwr.

Mae cyrsiau blasu byr sy'n benodol i'r diwydiant ar gael ar-lein hefyd trwy Dysgu Cymraeg.

Mae'r rhain yn cyflwyno geiriau ac ymadroddion bob dydd, gyda rhai wedi'u teilwra ar gyfer cydweithwyr sy'n gweithio mewn meysydd penodol fel Iechyd a Gofal Cymdeithasol.

Gellir dod o hyd i gwrs Ymwybyddiaeth o’r Gymraeg ar IDev, sy’n canolbwyntio ar yr hyn y mae’r gyfraith yn ei ddweud o ran safonau Cymru, beth sy’n rhaid inni ei wneud a pham.

Mae hefyd yn edrych ar ymarferoldeb gweithio'n ddwyieithog a beth mae hyn yn ei olygu i bobl sy'n defnyddio ein gwasanaethau. Mae nifer o gamau eraill y gellir eu cymryd i ddangos cefnogaeth i’r Gymraeg.

Mae gwneud eich llofnod e-bost yn ddwyieithog yn adlewyrchu ymrwymiad y Cyngor yn y maes hwn ac yn atgoffa pobl o’u hawl i gael mynediad at wasanaethau drwy’r cyfrwng hwn.

Bydd cwblhau’r asesiad sgiliau Cymraeg yn rhoi cofnod cyfredol o allu staff yn y Gymraeg.

Mae'r wybodaeth hon yn helpu i gynllunio a hyrwyddo cyrsiau Cymraeg ac yn golygu y gellir darparu gwasanaethau yn Gymraeg i'r rhai sydd eu hangen.

Mae Hyb Cymraeg ar Staffnet+ yn cynnwys manylion llawn am waith y Cyngor mewn perthynas â’r Gymraeg i’r rhai sydd eisiau gwybod mwy.

Mae yna hefyd nifer o ddigwyddiadau yn cael eu cynnal y penwythnos hwn i nodi diwrnod cenedlaethol Cymru.

Bydd Gŵyl Dydd Gŵyl Dewi, a drefnir gan Gyngor Tref y Barri, yn cynnwys cerddoriaeth fyw, adloniant, stondinau marchnad, gweithdai a mwy yn Sgwâr y Brenin yfory (dydd Sadwrn) rhwng 10am a 3pm.

Mae Cerdded gyda Dewi Sant yn ddigwyddiad sy’n dechrau yn y Three Golden Cups yn Southerndown yfory ac yn cynnwys taith gylchol o amgylch cefn gwlad lleol.

Bydd y rhai sy'n cymryd rhan yn dysgu am Dewi Sant cyn mwynhau cawl a chaws yn ôl yn y dafarn. Blasus iawn!

Mae rhagor o wybodaeth ar gael ar wefan Ymweld â’r Fro, lle gellir prynu tocynnau.

Yna, ddydd Sul, mae 2k o Daffodil Dash yn digwydd o amgylch Ynys y Barri.

Mae hynny'n gadael y bandstand am 11am gyda'r holl elw yn mynd i Elusennau Dewisol Maer y Barri: Banc Bwyd y Fro a Shua.

Yn olaf, cyn inni ganolbwyntio’n llawn ar y penwythnos, roeddwn am roi’r wybodaeth ddiweddaraf i chi’n gyflym am strategaeth argraffu’r Cyngor.

Nawr bod ein cytundeb chwe blynedd gyda Xerox wedi dod i ben, y nod yw gosod peiriannau newydd yn lle'r holl beiriannau hynny gan ein cyflenwr newydd Aurora erbyn diwedd y mis nesaf.

Bydd y broses hon yn golygu bod Aurora yn cynnal archwiliad o'r dyfeisiau presennol ac yn ymgysylltu â meysydd gwasanaeth i sicrhau bod y trawsnewid yn mynd rhagddo'n esmwyth.

Mae adnoddau hyfforddi hefyd yn cael eu rhoi at ei gilydd i helpu yn hyn o beth.

Diolch i'r rhai a ddywedodd yn arolwg y Strategaeth Argraffu y llynedd, roedd yr adborth yn ddefnyddiol iawn wrth osod ein cyfeiriad ar gyfer y dyfodol.

Mae nifer o fanteision allweddol i'r dyfeisiau newydd, gan gynnwys:

• Mwy o ddibynadwyedd gan y byddant yn disodli argraffwyr Xerox yn agos at ddiwedd eu hoes
• Effeithlonrwydd argraffu: Bydd y peiriannau newydd yn cynnig cyflymder gwell a chynhwysedd uwch
• Effaith amgylcheddol: Mae'r dyfeisiau newydd yn fwy ecogyfeillgar, yn cynnwys swyddogaethau arbed pŵer, yn ogystal ag adroddiadau pŵer a charbon adeiledig
• Cost-effeithiolrwydd trwy leihau nifer yr argraffwyr a gostyngiad mewn meintiau print

Er ein bod yn symud tuag at bolisi digidol yn gyntaf fel rhan o’n hymrwymiad Project Zero i ddod yn garbon niwtral erbyn 2030, bydd peiriannau argraffu a chyfleusterau post hybrid yn dal i fod ar gael lle bo angen.

Fel bob amser, diolch yn fawr iawn i chi i gyd am eich ymdrechion yr wythnos hon.

I'r rhai nad ydynt mewn gwaith, mwynhewch ddiwrnod i ffwrdd o'r gwaith i ymlacio ac ymlacio.

Diolch yn fawr iawn,

Rob