Yr Wythnos gyda Lance

01 Awst 2025

Helo bawb,

Gyda Rob i ffwrdd am wythnos arall, fi sy’n cymryd yr awenau ar gyfer neges yr wythnos hon.

Yn gyntaf, roeddwn am eich diweddaru ar bwnc sydd wedi denu cryn dipyn o sylw ar gyfryngau cymdeithasol ac o fewn y gymuned leol.

Cyn bo hir bydd y Holiday Inn Express yn y Rhws yn cael ei ddefnyddio gan Bersonau Hawl o Afghanistan ar sail dros dro nes y byddant yn dod o hyd i lety mwy parhaol ar draws y wlad. Bydd y cyntaf o ddau grŵp, a disgwylir cyn bo hir, yn cynnwys 19 o deuluoedd â phlant, tri phâr a pherson sengl.

Mae gan Bersonau Hawl yr hawl i fyw yn y DU yn dilyn eu hymdrechion i gefnogi Lluoedd Prydain dramor. Mae cefndir pwysig i hyn. Fe wnaeth lluoedd America, y DU a'r cynghreiriaid ymosod ar Afghanistan yn 2001, a dilynodd blynyddoedd o wrthdaro gan arwain at farwolaethau 457 o Bersonel Gwasanaethau Amddiffyn Prydain a miloedd o Afghaniaid. Mae'r ailsefydlu hwn yn rhan o addewidion a wnaed i'r Afghaniaid hynny a gefnogodd y DU yn Afghanistan, yn aml mewn perygl bersonol mawr .

Er mai cynllun Llywodraeth y DU yw hwn, a weithredir gan y Weinyddiaeth Amddiffyn, mae'r Cyngor wedi bod yn rhan o'i gynllunio gan fod ganddo oblygiadau i ysgolion o ystyried nifer y plant yn ogystal ag ar gyfer gwasanaethau eraill a ddarparwn.

Yn anffodus, bu enghreifftiau o gamwybodaeth am y prosiect hwn yn cael ei rannu ar-lein, ac mae rhai ohonynt yn cael ei ledaenu gan bobl sydd ag agendâu gwleidyddol eithafol. Yn anffodus, mae gan rai unigolion ddiddordeb mewn lledaenu dadwybodaeth, rhaniad a chasineb a gyda hyn mewn golwg, roeddwn i'n meddwl ei bod yn bwysig ein bod yn rhannu manylion yr hyn sy'n digwydd mewn gwirionedd a pham.

Rhag ofn nad oeddech chi'n ymwybodol, mae Bro Morgannwg yn ymgeisio i ddod yn Sir Noddfa. Mae hyn yn golygu ymuno â rhwydwaith sy'n darparu cefnogaeth, urddas a chroeso i ffoaduriaid a phobl sydd wedi profi dadleoli dan orfod.

Mae symudiad o'r fath yn cyd-fynd ag ethos canolog y sefydliad hwn a'i werthoedd craidd goddefgarwch, derbyn a chynhwysoldeb. 

Mae rhagor o wybodaeth am bolisi Ailsefydlu Afghanistan ar wefan Llywodraeth y DU.

Fel bob amser, mae'r neges wythnosol yn gyfle i dynnu sylw at rai o'r pethau gwych sy'n digwydd ar draws y Fro i'w gwneud yn lle gwych i bawb — yn enwedig aelodau mwyaf bregus ein cymunedau.

Gyda hynny, hoffwn rannu'r newyddion bod y Cyngor wedi dewis Banc Bwyd y Fro yn ddiweddar fel derbynwyr gwobr ariannu ar gyfer eu prosiect coginio cymunedol mewn partneriaeth â'r Gwasanaeth Prawf.

Mae'r wobr gwerth £20,000 o gyllid stoc bwyd, a ddarperir drwy'r Grant Cymorth Bwyd Uniongyrchol / Cymorth Bwyd Brys. Bydd y cymorth hanfodol hwn yn helpu'r prosiect i barhau i ddarparu ei gymorth i drigolion y Fro.

Yn rhedeg ers mis Ionawr 2023 yn Eglwys Coastlands, mae'r prosiect coginio yn dod ag unigolion ar brawf ynghyd i baratoi prydau poeth sy'n cael eu dosbarthu yn rhad ac am ddim ochr yn ochr â pharseli bwyd yn ystod sesiynau Banc Bwyd dydd Iau. 

Dywedodd Becky Morgan, Rheolwr Strategol Banc Bwyd y Fro: “Mae gan y prosiect cymunedol hwn un o'r cyfraddau presenoldeb uchaf gan fod pobl ar brawf yn teimlo eu bod yn rhoi'n ôl yn uniongyrchol i'r gymuned ac yn helpu pobl mewn ffordd ymarferol iawn. 

“Mae'r ddarpariaeth fwyd hon wedi bod yn achubiaeth i lawer o'n hymwelwyr banciau bwyd, mae cael pryd poeth i fynd adref i'w teulu wedi cael effaith enfawr o fewn eu sefyllfa anodd.”

Ers iddo ddechrau, mae'r prosiect wedi gweini bron i 10,000 o brydau bwyd i bobl ledled y gymuned leol. Mae hwn yn brosiect rhyfeddol sy'n cyd-fynd yn agos â'n gwerthoedd ein hunain fel awdurdod lleol wrth i ni weithio i sicrhau nad oes neb yn ein cymuned yn cael ei adael ar ôl pan ddaw i anghenion sylfaenol, yn ogystal â chefnogi cyfleoedd adsefydlu ystyrlon i'r unigolion sydd ar brawf.

O gyfiawnder bwyd i hwyl i'r teulu nesaf gan fy mod yn falch o adrodd bod y Diwrnod Hwyl Teuluol blynyddol gan Dechrau’n Deg wedi bod yn ddigwyddiad llwyddiannus eto eleni am ei bedwaredd flwyddyn yn olynol yr wythnos diwethaf.

Cydweithiodd y tîm Dechrau'n Deg gyda dros 40 o wasanaethau a sefydliadau i ddod â theuluoedd at ei gilydd ar gyfer y digwyddiad.

Roedd y diwrnod llawn hwyl am ddim yn cynnal gweithgareddau gan gynnwys celf a chrefft a chestyll bownsio a rhoddodd gyfle i ddeiliaid stondinwyr dynnu sylw at yr ystod eang o wasanaethau am ddim sydd ar gael yn y Fro i gefnogi teuluoedd.

Mae'r cynllun Dechrau'n Deg yn rhaglen Blynyddoedd Cynnar Llywodraeth Cymru sy'n cefnogi teuluoedd a gwella datblygiad, iechyd a lles plant.

Mae'r gwasanaeth yn cynnig cymorth gyda darparu gofal plant, ymweliadau iechyd, rhaglenni rhianta a datblygiad iaith a lleferydd.

Mae'r Diwrnod Hwyl i'r Teulu yn dod â gwasanaethau a chymorth yn nes at deuluoedd mewn ffordd hwyliog a hygyrch a dim ond un o lawer o weithgareddau sydd ar gael i bobl ifanc yr haf hwn. 

Mae Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd y Cyngor wedi casglu calendr o weithgareddau haf rhad ac am ddim a chost isel sy'n addas i blant a phobl ifanc hyd at 25 oed yma.

Gan gadw at y pwnc o gefnogi teuluoedd, cynhaliodd Cydweithfa Fabwysiadu y Fro, y Cymoedd a Chaerdydd (FCCh) Ddiwrnod Hwyl i'r Teulu yn ddiweddar hefyd i ddathlu eu degfed pen-blwydd fel gwasanaeth.

Mae FCCh yn darparu gwasanaethau mabwysiadu ar draws Bro Morgannwg, CBS Rhondda Cynon Taf, CBS Merthyr Tudful, a Chyngor Caerdydd.

Ers 2015, mae FCCh wedi gosod dros 700 o blant gyda theuluoedd mabwysiadol ac wedi cymeradwyo mwy na 500 o deuluoedd mabwysiadol.

Bob blwyddyn mae'r gwasanaeth yn cynnal dau Ddiwrnod Hwyl i'r Teulu sy'n denu dros 100 o deuluoedd. Mae staff FCCH hefyd yn mynychu nifer o ddigwyddiadau lleol a chenedlaethol i roi cyhoeddusrwydd i'r gwasanaeth ac eleni - ar y cyd â NAS - roedd FCCh yn rhan o ddathliadau blynyddol Pride a byddant yn mynychu Sioe Bro Morgannwg fis nesaf. 

Ddoe mynychais sesiwn weithdy i gydweithwyr ystyried dyfodol cartrefi gofal yn y Fro. 

Mae gan y Fro boblogaeth sy'n heneiddio ac fel y gwyddoch i gyd mae gofalu am bobl hŷn yn rhan fawr o waith y Cyngor. Mae hefyd yn un sy'n mynd yn anoddach. O ran darparu gofal yn y cartref i bobl ag anghenion mwy cymhleth ac o ran dod o hyd (ac ariannu) lleoliadau mewn cartrefi gofal lle mae angen hyn.

Rydym yn gweithredu pedwar cartref gofal ardderchog ein hunain, ond dim ond rhan fechan o'r farchnad cartrefi gofal yn y Fro yw'r rhain.

Yn y rhan fwyaf o achosion rydym yn dod o hyd i leoliadau cartrefi gofal ar gyfer pobl mewn cartrefi gofal preifat.

Mae galw uwch am leoedd yn golygu bod llai ar gael ac felly mae cost hyn yn cynyddu'n sydyn. Yn amlwg nid yw hyn yn gynaliadwy yn ariannol, ac nid yw'n dda ychwaith i'r bobl rydyn ni'n eu cefnogi os nad oes gennym gyflenwad digonol.

Mae llawer o ddarnau o waith eisoes ar y gweill i geisio helpu i reoli hyn yn y tymor byr ond os ydym yn mynd i fynd i'r afael â'r broblem gyfan yna mae angen i ni feddwl am atebion mwy radical ar gyfer y tymor hir. 

Roedd yn wych gallu croesawu cydweithwyr o'r bwrdd iechyd a phartneriaid eraill i'r Swyddfeydd Dinesig i ystyried hyn yn unig. Gyda'n gilydd edrychwyd ar syniadau sy'n cael eu treialu'n llwyddiannus mewn mannau eraill yng Nghymru a beth arall y gallem feddwl amdano yn lleol. 

Roedd hi'n sesiwn gynhyrchiol iawn a'r hyn oedd fwyaf amlwg oedd bod gennym dîm gwirioneddol alluog yma yn y Fro a rhai partneriaid parod iawn mewn mannau eraill yn y rhanbarth. 

Ein cam nesaf fydd ffurfioli rhywfaint o hyn yn strategaeth cartrefi gofal newydd i'r Fro.

Mewn newyddion eraill, rwy'n falch iawn o rannu'r wybodaeth ddiweddaraf am lwyddiant ein gweminarau OneDrive a Teams diweddar!

Mynychodd dros 500 o gydweithwyr ar draws pedair sesiwn - nifer wych sy'n adlewyrchu brwdfrydedd ein cydweithwyr dros ddysgu digidol a gwneud y gorau o offer Microsoft 365.

Cyflwynwyd y sesiynau hyn gan arbenigwyr digidol, Chess, a ysgogodd feddwl o'r newydd ynghylch sut rydyn ni'n cysylltu, rhannu a chydweithio'n ddigidol.

Wedi methu sesiwn neu eisiau ailedrych ar y cynnwys?

Mae'r recordiadau ac adnoddau OneDrive bellach ar gael yma. 

Bydd recordiad sesiwn Teams ar gael cyn bo hir.

Yn olaf, hoffwn rannu nodyn atgoffa am brosiect llety swyddfa Eich Lle.

Mae'r prosiect yn symud ymlaen yn gyflym wrth i dimau baratoi ar gyfer eu trawsnewidiadau sydd ar ddod i'w swyddfeydd newydd. Dyma'r amserlen ddisgwyliedig ar gyfer y symudiadau:

• Adfywio a Lle, Rheoli a Chyllid — Mae eich offer TGCh yn cael ei gasglu o Swyddfa'r Dociau a'i osod yn y Swyddfeydd Dinesig ar 1 Awst (bydd staff TGCh yn pacio hyn i chi — peidiwch â gwneud hyn eich hun os gwelwch yn dda). Bydd yr holl grates glas eraill wedi'u pacio yn cael eu casglu o Swyddfa'r Dociau a'u danfon i'r Swyddfeydd Dinesig ddydd Mawrth 5 Awst. Bydd y swyddfa yn barod i chi fynychu ddydd Mercher 6 Awst
• Gwasanaethau Cefn Gwlad — Mae eich offer TGCh yn cael ei gasglu o Swyddfa'r Dociau a'i osod yn y Swyddfeydd Dinesig ar 5 Awst (bydd staff TGCh yn pacio hwn i chi — peidiwch â gwneud hyn eich hun os gwelwch yn dda). Bydd yr holl gratiau glas eraill wedi'u pacio yn cael eu casglu o Swyddfa'r Dociau a'u danfon i'r Swyddfeydd  Dinesig ddydd Iau 7 Awst. Bydd y swyddfa yn barod i chi fynychu ddydd Gwener 8 Awst
• Cynllunio a Rheoli Adeiladu — Mae eich offer TGCh yn cael ei gasglu o Swyddfa'r Dociau a'i osod yn y Swyddfeydd Dinesig ar 12 a 13 Awst (bydd staff TGCh yn pacio hwn i chi — peidiwch â gwneud hyn eich hun os gwelwch yn dda). Bydd yr holl gratiau glas eraill wedi'u pacio yn cael eu casglu o Swyddfa'r Dociau a'u danfon i'r Swyddfeydd Dinesig ddydd Iau 14 Awst. Bydd y swyddfa yn barod i chi fynychu ddydd Gwener 15/Dydd Llun 18 Awst

Fel bob amser, diolch i chi am eich cyfraniadau yr wythnos hon — maent bob amser yn cael eu gwerthfawrogi'n fawr gan Rob, minnau a gweddill y Tîm Arweinyddiaeth Strategol (SLT). 

I'r rhai sydd ddim yn gweithio y penwythnos hwn, mwynhewch gwpl o ddiwrnodau o orffwys ac ymlacio.

Diolch i chi, 

Lance