Yr Wythnos gyda Rob

15 Awst 2025

Helo pawb,

Roeddwn i eisiau dechrau diweddariad yr wythnos hon drwy siarad am y defnydd o'r Holiday inn Express yn y Rhws fel llety dros dro ar gyfer Personau Hawl (EPs) o Afghanistan.

Rwy'n gwybod bod hyn wedi denu gradd deg o sylw yn lleol, tra mi anfonais neges ddoe am gynllunio sy'n digwydd cyn protest y tu allan i'r Dinesig ddydd Llun.

Fel yr ydym wedi ceisio gwneud yn glir mewn datganiadau cyhoeddus ar y pwnc, thcynllun Llywodraeth y DU yw hwn sy'n cael ei weithredu gan y Weinyddiaeth Amddiffyn (MOD).

Y Weinyddiaeth Amddiffyn a nododd y gwesty at y diben hwn cyn hynny yn cael sgyrsiau gyda'r Cyngor a phartneriaid lleol eraill.
Mae'r ffaith hon wedi cael ei chamgynrychioli yn ddiweddar, gan danio dryswch a chamddealltwriaeth o fewn y gymuned leol, ac yn ôl pob tebygolrwydd cyfrannu at drefnu'r brotest yn y Swyddfeydd Dinesig ddydd Llun.

Er bod hynny'n rhwystredig, nid yw hyn yn ymwneud â phwyntio bys, yr hyn sy'n bwysicaf yw'r unigolion sydd wrth wraidd y mater a'r gefnogaeth sydd ei hangen arnynt.

Ni waeth pwy oedd yn 'dewis' y gwesty, rydym yn cefnogi'r cynllun hwn oherwydd ei fod yn cyd-fynd â'n gwerthoedd sefydliadol, sef goddefgarwch, derbyn, dealltwriaeth a chynhwysoldeb.

Dyma'r egwyddorion a gofleidiwyd gan drigolion Sain Tathan, a helpodd i wneud menter debyg yn gymaint o lwyddiant yno.
Nid yw'r bobl sy'n aros yn y Holiday Inn Express yn fewnfudwyr anghyfreithlon nac yn geiswyr lloches, mae ganddynt yr hawl i fyw yn y DU ar ôl cefnogi Lluoedd Prydain.

Bydd llawer ohonynt wedi dioddef trawma sylweddol a rhoi'r gorau i bopeth i symud i wlad hollol newydd.
Ein gwaith ni yw eu croesawu gyda chynhesrwydd, lletygarwch a thosturi oherwydd dyna'r math o le rydyn ni i gyd eisiau byw ynddo.
Rwy'n siŵr y byddwch chi'n ymuno â mi yn y nod hwnnw.

Roeddwn i eisiau manteisio ar y cyfle hwn i ddiolch i'r holl gydweithwyr hynny sy'n gwneud eu gorau glas i ddarparu cefnogaeth fel rhan o'r cynllun hwn - gwaith gwych. Diolch.

Gan gadw at y pwnc o helpu pobl, roeddwn hefyd eisiau diolch i athrawon a staff ysgolion am y gefnogaeth maen nhw wedi'i rhoi i'n myfyrwyr Safon Uwch ac UG.

Ddoe, derbyniodd y chweched dosbarth ledled y sir ganlyniadau eu harholiadau.

Enillodd bron i 33 y cant o ymgeiswyr yn y Fro naill ai radd Safon Uwch neu A*, gyda 81.8 y cant yn ennill graddau A* i C a 98.4 y cant A* i E.

Roedd yn stori debyg mewn arholiadau lefel A/S lle cafodd 26.8 y cant o bapurau eu graddio A, 67.5 y cant A i C a 90.7 y cant A i E. Mae'r rheini yn ganlyniadau gwych na fyddai'n bosibl heb waith caled athrawon, staff cymorth ac wrth gwrs, y myfyrwyr eu hunain.

Rwy'n gobeithio y bydd ein disgyblion a'n cyn-ddisgyblion yn gallu mwynhau'r foment cyn iddynt symud ar gam nesaf eu taith addysg neu gyflogaeth.

Wrth gwrs, ni fydd rhai wedi cyflawni'r hyn yr oeddent yn gobeithio amdano ac iddyn nhw bydd hwn yn gyfnod pan fydd cymorth a chefnogaeth ein timau gwych hyd yn oed yn fwy gwerthfawr.

Diolch i bawb sy'n cymryd rhan am roi llwyfan mor gryf i'n disgyblion ar gyfer llwyddiant.

Rydym yn mynd yn gyson uwchlaw a thu hwnt i ddisgyblion ysgol yn y Fro.

Mae ein rhaglen Cymunedau Cynaliadwy er Dysgu wedi gweld cyfleusterau addysgol wedi trawsnewid ledled y sir, tra daethom yn un o'r Awdurdodau Lleol cyntaf yng Nghymru i ddarparu prydau ysgol am ddim i bob disgybl cynradd, gan gyflawni hyn yn sylweddol o flaen targedau Llywodraeth Cymru.

Mae'r llwyddiant hwnnw i lawr i ymroddiad Tîm y Cwmni Arlwyo Big Fresh a staff fel Shirley Curnick.

Yn anffodus, bu farw Shirley yn ddiweddar a bydd cydweithwyr yn colli llawer ar ei cholli.

Dechreuodd Shirley ei gyrfa gyda Chyngor Sir De Morgannwg ym 1979, gan weithio fel Cynorthwyydd Cegin yn Ysgol Gynradd Palmerston.

Yn 1996 trosglwyddodd i weithio i Gyngor Bro Morgannwg fel rhan o ad-drefnu llywodraeth leol.

Dros y blynyddoedd, bu Shirley yn gweithio mewn amryw o ysgolion cyn dod yn y Cook in Charge yn Ysgol Maes Dyfan yn y Barri, lle cysegrodd 21 mlynedd o wasanaeth, cyn dychwelyd i'r lle dechreuodd y cyfan yn Ysgol Gynradd Palmerston fel Cynorthwyydd Cegin yn 2014.

Yn 2019, cydnabuwyd gyrfa anhygoel Shirley gan Gymdeithas Arlwyo'r Awdurdod Lleol gyda Gwobr Shining Star am ei hymrwymiad diflino a'i gofal am y disgyblion a fwydodd dros yrfa a oedd yn rhychwantu mwy na 40 mlynedd.

Rwy'n siŵr y byddwch chi'n ymuno â mi i ddymuno ein cydymdeimlad diffuant i deulu Shirley ar yr adeg anodd hwn.

Yn y Cwmni Arlwyo Ffres Mawr mae gennym fodel busnes gwirioneddol arloesol sy'n helpu i ddarparu prydau maethlon i'n hysgolion partner.

Mae annog byw'n iach yn uchelgais bwysig i'r Cyngor hwn, a dyna pam rwy'n falch o ddweud ein bod ar fin dod yn yr Awdurdod Lleol cyntaf yng Nghymru i gyfyngu ar hysbysebu bwydydd afiach yn ein mannau.

Ni fydd bwydydd sydd wedi'u categoreiddio fel Uchel mewn Braster, Siwgr a Halen (HFSS) bellach yn cael eu hyrwyddo mewn arosfannau bysiau nac ar fyrddau ar hyd system briffyrdd y Fro os caiff argymhellion eu cymeradwyo gan y Cabinet fis nesaf.

Byddai'r cam hwn hefyd yn atal cynhyrchion o'r fath rhag cael eu marchnata ar wefan y Cyngor.

Mae'n dilyn gwaith cydweithredol gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro a phartneriaid eraill drwy'r Bartneriaeth Atal Ymhelaethu rhanbarthol.

Mae hynny'n cydnabod yr angen am weithredu ar y cyd ar faterion penodol sy'n ymwneud ag iechyd y cyhoedd er mwyn cynyddu eu hamlygrwydd.

Mae camau o'r fath hefyd yn Fro 2030, ein Cynllun Corfforaethol newydd, ein Cynllun Corfforaethol newydd, wrth i ni barhau i weithio i greu Cymunedau Cryf gyda Dyfodol Disglair.

Yn ogystal â chynyddu cyfleoedd economaidd, addysg a chyfleoedd eraill, mae'r addewid honno'n ymwneud â chymryd camau i wella iechyd a lles preswylwyr ac annog ffyrdd o fyw mwy egnïol.

Mae hysbysebu HFSS yn cyfrannu at bobl yn prynu a bwyta bwydydd a diodydd afiach, yn enwedig plant. Mae'r dystiolaeth yn glir ar hynny. Mae hyn yn ei dro yn arwain at gyfraddau uwch o ordewdra a chlefydau eraill sy'n gysylltiedig â diet.

Mae ymchwil i'r pwnc hwn hefyd wedi dangos mai'r rhai sy'n byw mewn ardaloedd o amddifadedd yw'r rhai yr effeithir arnynt waethaf gan fod hysbysebu yn aml yn cael ei dargedu'n benodol at bobl sy'n byw yn y lleoliadau hyn.

Drwy leihau effaith negyddol hysbysebu niweidiol fel hyn, rydym am helpu pobl i wneud dewisiadau bwyd gwybodus a all atal problemau iechyd cyn iddynt ddatblygu.

Decreasing the demand for more processed products, which are damaging to the environment, also aligns with our hymrwymiad Prosiect Sero to become carbon neutral by 2030 and other Council pledges to protect the planet.

Mae gan y Cyngor hwn hanes o arwain y ffordd ac rwy'n falch ein bod unwaith eto ar flaen y gad o ran gwaith yn y maes hwn, gan osod safon i eraill ei dilyn ledled Cymru a'r DU ehangach.

Diolch i gydweithwyr yn y timau Cyllid, Eiddo, Cyfreithiol, Trasport, Cyfathrebu, Marchnata a Strategaeth a Mewnwelediad am eu help gyda'r gwaith hwn.

Yn y pen draw, bydd y fenter hon yn helpu i achub bywydau, sy'n dod â mi yn braf at y Swyddog Cofrestru Michelle Theaker, sydd wedi pasio allan yn llwyddiannus fel aelodr o griw bad achub haen 2 gyda'r Sefydliad Cychod Achub Cenedlaethol Brenhinol (RNLI) yn Noc y Barri.

Mae'r cyflawniad hwnnw yn benllanw bron i dair blynedd o wasanaeth ymroddedig.

“Mae fy mrawd wedi bod ar griw Doc y Barri ers ei flynyddoedd yn eu harddegau, ac rydw i wastad wedi edmygu ei frwdfrydedd a'i ymrwymiad i'r RNLI,2,” meddai Michelle. “Roedd gen i ffrindiau hefyd sy'n griw ac wedi bod ers yn ifanc. Mae mor ysgogol.

“Roeddwn i eisiau rhoi rhywbeth yn ôl i'r gymuned a bod yn rhan o rywbeth ystyrlon - yn enwedig gyda dau fachgen yn eu harddegau sy'n caru'r dŵr ac sy'n tyfu i fyny ger yr arfordir. Mae'n ffordd unigryw o helpu pobl a hyrwyddo diogelwch dŵr, ac roeddwn i'n gwybod bod yn rhaid i mi fod yn rhan ohono.”

Da iawn Michelle. Gwirfoddolwyr fel chi yw asgwrn cefn ein cymunedau, ac mae helpu mewn ffordd mor hanfodol yn wirioneddol ysbrydoledig.

O'r môr i'r tir — wel y gofrestrfa dir i fod yn benodol - gan fod data'r Cyngor bellach wedi mudo i Gofrestr Pridiannau Tir Lleol Cofrestrfa Tir EM.

Mae hynny'n golygu y bydd y gofrestr hon yn dod yn ffynhonnell wybodaeth am ffiniau lleol a pherchnogaeth o Awst 26 ymlaen.
Mae hwn wedi bod yn ddarn o waith cymhleth a hirdymor sy'n cynnwys amrywiaeth o dimau Cyngor, yn enwedig y rhai sydd ym maes Cynllunio.

Cefais e-bost gan Iain Banfield, Uwch Swyddog Cyfrifol y Rhaglen Pridiannau Tir Lleol, ar y pwnc hwn, a oedd yn cynnwys yr isod.

“Hoffwn fynegi fy niolch i'ch staff am eu hymrwymiad i'r prosiect. Mae Fiona Lambert, Rheolwr Cymorth Busnes, wedi bod yn allweddol wrth yrru mudo'r gwasanaeth i Gofrestrfa Tir EM. Mae ei gwybodaeth gynllunio a'i harbenigedd technegol amhrisiadwy wedi galluogi mudo llwyddiannus. Mae hi wedi cael cefnogaeth dda iawn gan Benji Jenkins ac Aaron Flanagan, LLCos sydd wedi blaenoriaethu gwaith trawsnewid data ac wedi bod yn ymgysylltu ac yn frwdfrydig am yr ymfudo, gan ddod â gwybodaeth helaeth o'r set ddata gyda nhw.”

Rwy'n gwybod bod Lindsay Christian hefyd wedi chwarae rhan bwysig yn y gwaith hwn, felly diolch yn fawr gennyf i hefyd. Mae bob amser yn wych cael adborth cadarnhaol am ein gwaith a'n cyfraniadau.

Diolch yn fawr iawn i chi i gyd am eich ymdrechion parhaus ar draws yr holl wasanaethau — mae'n cael ei werthfawrogi'n fawr.

Diolch yn fawr iawn, 

Rob