Cyngor yn cyfyngu ar hysbysebu bwyd afiach
Mae Cyngor Bro Morgannwg ar fin dod yr Awdurdod Lleol cyntaf yng Nghymru i gyfyngu ar hysbysebu bwydydd afiach yn ei fannau.
Ni fydd bwydydd sydd wedi'u categoreiddio fel Uchel mewn Braster, Siwgr a Halen (HFSS) bellach yn cael eu hyrwyddo mewn arosfannau bysiau nac ar fyrddau ar hyd system briffyrdd y Fro os caiff argymhellion eu cymeradwyo gan Gabinet yr Awdurdod.
Byddai'r cam hwn hefyd yn atal cynhyrchion o'r fath rhag cael eu marchnata ar wefan y Cyngor.
Dywedodd y Cynghorydd Lis Burnett, Arweinydd Cyngor Bro Morgannwg: “Mae Fro 2030, ein Cynllun pum mlynedd newydd, yn nodi ymgyrch barhaus y Cyngor hwn i greu Cymunedau Cryf gyda Dyfodol Disglair.
Yn ogystal â chynyddu cyfleoedd economaidd, addysg a chyfleoedd eraill, mae'r addewid honno'n ymwneud â chymryd camau i wella iechyd a lles ein trigolion ac annog ffyrdd o fyw mwy egnïol.
“Mae tystiolaeth glir bod hysbysebu o'r fath yn cyfrannu at bobl yn prynu a bwyta bwydydd a diodydd afiach, yn enwedig plant, a bod hyn yn ei dro yn arwain at gyfraddau uwch o ordewdra a chlefydau eraill sy'n gysylltiedig â diet. Mae ymchwil hefyd wedi dangos mai'r rhai sy'n byw mewn ardaloedd o amddifadedd yw'r rhai yr effeithir arnynt waethaf gan fod hysbysebu yn aml yn cael ei dargedu'n benodol at bobl sy'n byw yn yr ardaloedd hynny.
“Drwy leihau effaith negyddol hysbysebu niweidiol fel hyn, rydym am helpu pobl i wneud dewisiadau bwyd gwybodus a all atal problemau iechyd cyn iddynt ddatblygu. Mae hyn yn cyd-fynd â mentrau fel gosod ffynhonnau dŵr yfed mewn lleoliadau ledled y Fro.
“Mae lleihau'r galw am gynhyrchion mwy wedi'u prosesu, sy'n niweidiol i'r amgylchedd, hefyd yn cyd-fynd â'n hymrwymiad Prosiect Zero i ddod yn garbon niwtral erbyn 2030 ac addewidion eraill y Cyngor i ddiogelu'r blaned.
“Rwy'n falch bod y Fro yn tanio llwybr i Gymru yn yr ardal hon. Rydym am osod safon i eraill ei dilyn ledled Cymru a'r DU ehangach.”
Bydd yr argymhelliad i gyfyngu ar hysbysebu HFSS yn ymddangos mewn adroddiad i'w ystyried gan Gabinet y Cyngor fis nesaf.
Mae'n dilyn gwaith cydweithredol gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro a Chyngor Caerdydd drwy'r Bartneriaeth Atal Ymhelaethu rhanbarthol.
Mae hynny'n cydnabod yr angen am weithredu ar y cyd ar faterion penodol sy'n ymwneud ag iechyd y cyhoedd er mwyn cynyddu eu hamlygrwydd.
Mae'r gwaith hwn yn adeiladu ar y Cynllun Symud Mwy Bwyta'n Dda a'i olynydd y Fframwaith Bwyd Da a Symud a ddatblygwyd gan Fwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Bro Morgannwg (BGC), Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Caerdydd (BGC) a'r Bwrdd Partneriaeth Rhanbarthol (RPB).
Dywedodd Derek Walker, Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol Cymru: “Mae dwy ran o dair o oedolion yng Nghymru dros bwysau neu'n ordew. Rwyf wedi galw am i'r sector cyhoeddus ddefnyddio pob lifer posibl i wella ein system fwyd. Llongyfarchiadau i Gyngor Bro Morgannwg am fynnu gwell i'n hiechyd. Mae datgelu pobl i fwyd afiach yn gwneud iddyn nhw eisiau bwyta mwy o fwyd afiach. Er mwyn helpu i dorri'r afael sydd gan hysbysebu bwyd sothach ar iechyd ein cenedl mae angen i bob cyngor Cymru ddilyn arweiniad cyngor Bro Morgannwg a gwahardd hysbysebu bwyd afiach.”
Dywedodd Claire Beynon, Cyfarwyddwr Gweithredol Iechyd y Cyhoedd Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro: “Rydym yn hynod falch bod Cyngor Bro Morgannwg yn bwriadu cyfyngu ar hysbysebu ar draws eu hasedau o fwydydd a diodydd sy'n uchel mewn braster, siwgr a halen.
“Rydyn ni'n gwybod bod yr hyn sy'n ein hamgylchynu yn ein siapio - mae'r mannau lle rydyn ni'n byw, gweithio a chwarae yn gwneud yr holl wahaniaeth. Mae tystiolaeth yn dangos bod hysbysebu ar ein strydoedd yn dylanwadu ar yr hyn rydyn ni'n ei brynu a'r hyn rydyn ni'n ei fwyta, ac yn enwedig i blant gall hyn arwain at ymwybyddiaeth brand cryf a dewisiadau ar gyfer bwydydd braster uchel, siwgr a halen.
“Bydd newid yr amgylchedd bwyd drwy newid y dirwedd hysbysebu yn helpu i gefnogi a galluogi cyfleoedd ar gyfer bwyd da ac mae'n gyfraniad sylweddol i'n gwaith lleol drwy ein Fframwaith Bwyd Da a Symud 2024-2030.”