Sesiynau chwarae rhwng cenedlaethau yn dod â llawenydd i drigolion ym Mhenarth
Mae menter newydd galonog ym Mhenarth yn adeiladu cysylltiadau ystyrlon rhwng aelodau ieuengaf a hynaf y gymuned.
Bob bore Mawrth yn ystod y tymor ysgol, mae Cartref Preswyl Tŷ Dewi Sant yn cynnal sesiwn Aros a Chwarae Dechrau'n Deg sy'n dod â babanod, plant bach, a'u rhieni i mewn i'r cartref i chwarae, canu, a rhannu llawenydd gyda thrigolion.
Mae'r sesiynau wythnosol, a ddatblygwyd mewn partneriaeth rhwng tîm Dechrau'n Deg Cyngor Bro Morgannwg a Chartref Preswyl Tŷ Dewi Sant, yn cael effaith drawsnewidiol ar bawb sy'n gysylltiedig.
Dywedodd Kim Jones, Ymarferydd Blynyddoedd Cynnar gyda Dechrau'n Deg, sy'n rhedeg y sesiynau: “Mae hefyd yn ymwneud ag annog rhieni i ddod gyda'u rhai bach ac mae'n ffordd hyfryd i rieni gwrdd â rhieni eraill. Efallai y bydd gwahaniaeth mewn sefyllfaoedd, efallai y bydd rhai ohonynt yn ynysig ac heb fod yn hyderus eto i fynychu grwpiau mwy o faint.
“Ond dyma’r yw'r peth mwyaf calonog dwi'n meddwl rydw i wedi'i wneud erioed. Mae'r trigolion yn dod i mewn, ac mae'n ymwneud â sut maen nhw'n ymgysylltu, sut maen nhw'n rhyngweithio, sut maen nhw'n caru canu a sut mae'r rhieni'n ymateb iddyn nhw hefyd.
“Mae wedi tyfu hefyd - fel gydag unrhyw sesiwn aros a chwarae, mae'n pryd y gall rhieni ddod - oherwydd mae gan bob un ohonyn nhw fywydau prysur - ond os ydyn nhw'n gallu dod draw, hyd yn oed os nad oedden nhw'n gallu aros yr awr lawn, gallan nhw alw i mewn.
“Mae rhai o'r mamau wedi profi pethau anodd gyda neiniau a theidiau ac efallai nad oes gan rai o'r plant neiniau a theidiau sy'n byw'n lleol chwaith. Efallai na fydd rhai o'r preswylwyr yn gweld eu teulu drwy'r amser, ac mae'n debyg ei fod yn dod ag atgofion yn ôl am eu plant, eu hwyrion, pan oeddent yn fach, felly y gall gael effaith gadarnhaol iawn.”
Dechreuodd y cynllun ym mis Ionawr 2025 yn dilyn cynnig gan Clare O'Toole, Rheolwr yn Nhŷ Dewi Sant. Estynnodd hi allan at y Rheolwr Dechrau'n Deg, Kath Clarke i archwilio ffyrdd o gyflwyno'r sesiynau am nifer benodol o wythnosau.
Esboniodd Clare: “Rydych chi'n gweld y gwahaniaeth yn y preswylwyr, yn y ffordd maen nhw - byddant yn penlinio ar y llawr ac yn chwarae gyda'r plant - tra fyddech chi byth yn dychmygu y byddent yn gallu gwneud hynny ar adegau eraill. Mae cael y plant yno yn rhoi'r egni a'r cymhelliant iddyn nhw eisiau gwneud hynny.
“Dyma uchafbwynt yr wythnos, maen nhw i gyd yn edrych ymlaen at y plant yn dod i mewn, mae wir yn codi eu hwyliau — ac yn y prynhawn wedyn, byddwch chi'n mynd o gwmpas a byddwch chi'n clywed y trigolion yn sgwrsio am yr amser maen nhw wedi'i gael gyda'r babanod.”
Ers y cynllun peilot chwe wythnos cychwynnol, mae'r sesiynau wedi mynd o nerth i nerth ac erbyn hyn maent yn gêm wythnosol annwyl, gan ddod â manteision cymdeithasol ac emosiynol clir i'r trigolion, plant a'u teuluoedd.
Canmolodd y Cynghorydd Eddie Williams, Aelod Cabinet Gofal Cymdeithasol ac Iechyd, y prosiect: “Mae hon yn fenter wirioneddol ysbrydoledig sy'n cofleidio cymuned, cysylltiad, a thosturi.
“Profir bod rhaglenni rhwng cenedlaethau fel hyn o fudd i bawb sy'n gysylltiedig - maent yn lleihau unigedd ymhlith trigolion hŷn, yn cefnogi datblygiad plant, ac yn darparu lle croesawgar i rieni a gofalwyr. Rydym yn hynod falch o gefnogi'r cynllun hwn ac edrychwn ymlaen at ei weld yn ffynnu hyd yn oed ymhellach.”