Y Cyngor yn nodi 80 Mlwyddiant Diwrnod VE
Nododd Cyngor Bro Morgannwg 80 mlwyddiant Diwrnod Buddugoliaeth yn Ewrop (VE) heddiw gyda chyfres o ddigwyddiadau coffa i anrhydeddu dewrder ac aberth y rhai a wasanaethodd yn yr ail ryfel byd.
Dechreuodd swyddogion y Cyngor a chyn-filwyr y diwrnod trwy godi baner Diwrnod VE wrth flaen y Swyddfeydd Dinesig, gan symboleiddio'r diolchgarwch parhaol am yr heddwch a sicrhawyd wyth degawd yn ôl heddiw.
Dilynwyd y codiad baner gan wasanaeth coffa symudol o flaen y Cenotaph yn Neuadd Goffa'r Barri, a drefnwyd mewn partneriaeth â'r Lleng Brydeinig Frenhinol, y Barri.
Mynychwyd y gwasanaeth gan urddasolion lleol, trigolion, a dau o gyn-filwyr mwyaf nodedig y Barri. Yn eu plith roedd Joe Norton, sydd yn bron i 99 oed ac yn gyn-filwr hynaf y Barri sy'n goroesi'r Ail Ryfel Byd. Ymunodd Joe â'r Llynges Fasnachol paen oedd yn unig yn 16 mlwydd oed. Wrth cofio Diwrnod VE ym 1945, pan oedd ei long newydd ddocio yn Genoa, yr Eidal. “Fe wnaethon ni wylio'r bobl leol yn dathlu ac yn gorymdeithio drwy'r dref,” rhannodd, gan fyfyrio ar y foment y datganwyd heddwch yn Ewrop.
Hefyd yn bresennol roedd Jasper Payne, 93 oed, cyn-filwr Cymreig olaf sydd wedi goroesi'r ymgyrch Kenya. Yn 21 oed, teithiodd Jasper i Kenya fel saer a thystiodd olygfeydd dirdynnol yn ystod ei wasanaeth. Roedd ei bresenoldeb heddiw yn atgoffiad pwerus o'r nifer o theatrau gwrthdaro lle chwaraeodd milwyr a menywod Cymreig rolau hanfodol ynddynt.
Am 12:00pm, ymunodd y rhai a fynychodd y gwasanaeth a gweithwyr y Cyngor â'r genedl wrth arsylwi tawelwch dwy funud, gan dalu teyrnged i bawb a ymladdodd ac a syrthiodd wrth fynd ar drywydd rhyddid.
Dywedodd y Cynghorydd Lis Burnett, Arweinydd Cyngor Bro Morgannwg: “Heddiw rydym yn cofio nid yn unig ddiwedd rhyfel dinistriol ond hefyd y dewrder, y gwytnwch, a'r undod a ddaeth â ni drwyddo. Mae'n anrhydedd mawr i ni gael Joe a Jasper gyda ni - cysylltiadau byw â'n hanes a'n harwyr a rennir ym mhob ystyr.”
“Ar ran y Cyngor, hoffwn estyn diolch calon i bawb a fynychodd ac a gyfrannodd at goffáu heddiw. Mae eich presenoldeb yn sicrhau bod etifeddiaeth y rhai a wasanaethodd yn byw ymlaen yng nghalonnau cenedlaethau'r dyfodol.”