Etholiadau Comisiynydd Heddlu a Throseddu 2021

Ynghylch yr etholiadau

Crëwyd Comisiynwyr Heddlu a Throseddu yng Nghymru a Lloegr gan Ddeddf Diwygio’r Heddlu a Chyfrifoldeb Cymdeithasol 2011, gyda’r Etholiadau Comisiynydd Heddlu a Throseddu cyntaf yn cael eu cynnal ar 15 Tachwedd 2012.

Cafwyd etholiadau hefyd ym Mai 2016 a bydd yr Etholiadau CHTh nesaf ar 6 Mai 2021. Bydd yr Etholiadau CHTh yn cael eu cynnal mewn 40 o ardaloedd heddlu yng Nghymru a Lloegr (ar wahân i’r rhai yn Llundain a Manceinion). Mae gan bob ardal un Comisiynydd Heddlu a Throseddu ar gyfer ei hardal heddlu. 

Mae pedair ardal heddlu yng Nghymru, gyda phob un yn ethol Comisiynydd Heddlu a Throseddu. Dyma’r pedair ardal heddlu yng Nghymru:

• Dyfed Powys

• Gwent

• Gogledd Cymru

• De Cymru

Mae 7 ardal bleidleisio yn rhan o Ardal Heddlu De Cymru:

• Pen-y-bont ar Ogwr

• Caerdydd

• Merthyr Tudful

• Castell-nedd Port Talbot

• Rhonda Cynon Taf

• Abertawe 

• Bro Morgannwg 

Mae Swyddog Canlyniadau wedi ei benodi ar gyfer pob un o’r ardaloedd pleidleisio uchod.

Debbie Marles yw Swyddog Canlyniadau Ardal Heddlu De Cymru ar gyfer Etholiadau 6 Mai 2021, a hi sy’n gyfrifol am y ffordd y caiff yr etholiad CHTh ei gynnal, gan gynnwys: 

• cydgysylltu gyda Swyddogion Canlyniadau Lleol yn ardal heddlu De Cymru

• cyhoeddi Hysbysiad ynghylch yr Etholiad

• y weithdrefn enwebu

• hybu cyfranogiad 

• sicrhau bod cynnwys areithiau etholiadol a gweithdrefnau cyflwyno’r anerchiadau hyn yn cydymffurfio â’r gofynion

• coladu cyfansymiau lleol a chyfrifo’r canlyniad

• datganiad y canlyniad

Mae’r Swyddog Canlyniadau Lleol yn gyfrifol yn ei ardal bleidleisio am:

• sicrhau bod yr etholiad yn cael ei weinyddu’n effeithiol

• darpariaethau’r gorsafoedd pleidleisio 

• argraffu papurau pleidleisio

• y ffordd y mae’r etholiad yn cael ei gynnal

• penodi staff gorsafoedd pleidleisio

• rheoli’r broses bleidleisio drwy’r post

• y dilysu a’r cyfrif yn eu hardal bleidleisio

• trosglwyddo’r cyfansymiau lleol i Swyddog Canlyniadau’r Ardal Heddlu

Dilysu a Chyfrif

Bydd proses ddilysu a chyfrif y Comisiynydd Heddlu a Throseddu yn cael ei chynnal mewn canolfannau cyfrif lleol gyda’r Ganolfan Ranbarthol yng Nghanolfan Gelfyddydau’r Memo, 7 Gladstone Road, Y Barri, CF62 8NA lle y datgelir canlyniad terfynol yr etholiad. Mae'r broses sydd i'w dilyn yn gofyn am ddatganiadau lleol o'r canlyniad ym mhob ardal etholaeth ac yna’r canlyniad cyffredinol ar gyfer Ardal Heddlu De Cymru. 

Bydd dau leoliad cyfrif:

Canolfan Gelfyddydau’r Memo

Gladstone Road

Y Barri

CF62 8NA

Canolfan Hamdden y Barri

Greenwood Street

Y Barri

CF63 4JJ 

Bydd y broses o ddilysu Etholiad Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu yn dechrau o 9.00am Ddydd Gwener 07 Mai 2021. Bydd y cyfrif yn cychwyn o 9.30am Ddydd Sul 09 Mai 2021.

Lleoliadau Dilysu a Chyfrif

Amserlen Dilysu a Chyfrif

I gael rhagor o wybodaeth ynghylch rôl y Comisiwn Heddlu a Throseddu gweler www.southwalescommissioner.org.uk/cy/ 

Rôl y Comisiynydd Heddlu a Throseddu

Mae’r Comisiynydd Heddlu a Throseddu yn gyfrifol am y canlynol:

• Dal yr Heddlu i gyfrif

• Penodi Prif Gwnstabliaid a’u diswyddo (os oes angen)

• Gosod cyllidebau’r heddlu

• Gosod y swm mae pobl yn ei dalu fel rhan o Dreth y Cyngor ar gyfer heddlua

• Gosod blaenoriaethau heddlua’r ardal leol

• Goruchwylio sut eir i’r afael â throsedd yn yr ardal a gosod amcanion i sicrhau bod yr heddlu yn darparu gwasanaeth da

• Cwrdd ac ymgynghori â’r cyhoedd yn rheolaidd, i wrando ar eu barn ynghylch heddlua

• Creu cynllun heddlu a throseddu sy’n nodi’r blaenoriaethau heddlua lleol

• Penderfynu sut caiff y gyllideb ei gwario

Darganfyddwch fwy am yr Heddlu, Trosedd a'r Comisiynydd isod.

Comisiynydd yr Heddiu a Throseddu

Dyddiadau Allweddol

Y system etholiadol

Os oes dau ymgeisydd yn sefyll yn yr etholiad, mae’r Comisiynydd Heddlu a Throseddu yn cael ei ethol dan y system etholiadol y cyntaf i’r felin, lle mae’r ymgeisydd gyda’r nifer uchaf o bleidleisiau’n cael ei ethol.  

Os oes mwy na dau ymgeisydd, mae’r Comisiynydd Heddlu a Throseddu yn cael ei ethol dan system y bleidlais atodol. 

• Gall pleidleisiwr bleidleisio dros ymgeisydd dewis cyntaf ac ail ddewis.

• Os bydd ymgeisydd yn cael dros 50% o’r pleidleisiau dewis cyntaf, bydd yn cael ei ethol.

• Os na chaiff unrhyw ymgeisydd dros 50% o’r pleidleisiau dewis cyntaf, bydd pob ymgeisydd heblaw am y rhai yn y safle cyntaf a’r ail safle yn cael ei ddileu.

• Mae’r papurau pleidleisio sy’n nodi un o’r ymgeiswyr sydd wedi eu dileu fel un o’r dewisiadau yn cael eu gwirio am eu hail ddewis. 

• Mae unrhyw bleidleisiau ail ddewis ar gyfer yr ymgeiswyr sydd ar ôl wedyn yn cael eu hychwanegu at eu pleidleisiau dewis cyntaf a’r ymgeisydd gyda’r nifer uchaf o bleidleisiau sy’n cael ei ethol. 

Pleidleiswyr Cymwys

I fod yn gymwys i bleidleisio yn yr etholiad hwn rhaid i chi fod:

• wedi cofrestru i bleidleisio

• yn 18 neu'n hŷn ar ddiwrnod y bleidlais (poll

• yn ddinesydd o'r Deyrnas Unedig, Iwerddon, y Gymanwlad neu Ewrop

• yn preswylio mewn cyfeiriad yng Nghymru neu Loegr (ac eithrio Llundain)

• nid eich gwahardd yn gyfreithiol rhag pleidleisio

I gael rhagor o wybodaeth ynghylch pwy all bleidleisio, neu i gofrestru i bleidleisio, ewch i wefan y Comisiwn Etholiadol.

Briffiad Ymgeiswyr ac Asiantau

Dyddiad: Dydd Mercher 24 Chwefror am 18:00

Lleoliad: Microsoft Teams - cysylltwch â ni am fanylion pellach.