Y Maer

Swyddogaethau a chyfrifoldebau Maer Bro Morgannwg, ei elusennau dethol a gwybodaeth am ddeiliad y swydd

2019/20: Cllr Christine Cave

Y Cynghorydd Christine Cave yw’r aelod dros Ward Llandŵ/Ewenni.  Mae wedi bod yn byw yn Llandŵ ers 2007. Cyn hynny roedd yn byw yn y ward drws nesaf, Llanilltud Fawr.  Mae Christine yn briod ac mae ganddi bump o blant, sy’n oedolion erbyn hyn. Mae ganddi 16 o wyrion ac wyresau. 

Astudiodd Christine Seicoleg mewn Prifysgol yn Llundain, lle’r enillodd radd BSc Dosbarth Cyntaf. Mae ganddi hefyd Radd Feistr mewn ysgrifennu creadigol a datblygiad personol, a diploma ôl-radd mewn cwnsela Therapi Gwybyddol Ymddygiadol.  Mae Christine wedi gweithio mewn iechyd a gofal cymdeithasol am ran helaethaf ei gyrfa, yn y sectorau preifat, cyhoeddus a gwirfoddol.  Mae’r gwaith hwn wedi cynnwys ymchwilio i'r ffordd y mae defnyddwyr yn cael eu cynnwys mewn iechyd a gofal cymdeithasol. Mae wedi cyhoeddi nifer o weithiau academaidd yn pwysleisio mor ddefnyddiol y mae llais y claf mewn ymchwil iechyd a gofal cymdeithasol.  Ar hyn o bryd, mae ganddi bractis preifat bach yn cynnig cymorth seicolegol i oedolion a phobl ifanc ym Mro Morgannwg. 

Mae’n rhedwraig frwd, a gyda’i gŵr Alan, mae’n rhedeg yn Rasys y Parciau ar foreau Sadwrn. Mae hefyd wrth ei bodd yn garddio, ac mae’n helpu yn Ffair flynyddol Llandŵ, yn gyfrifol am y stondin flodau. 

Mae Christine yn angerddol dros barhau â’r gwaith a ddechreuodd y llynedd gyda’r Sefydliad Maerol.  Mae’n rhoi cychwyn ar nifer o fentrau newydd i roi hwb i’r Sefydliad a thynnu sylw ato.  Bydd hyn yn canolbwyntio’n arbennig ar y cydweithio pwysig sy’n cael ei greu rhwng elusennau, busnesau a gwirfoddolwyr lleol, wrth iddynt geisio gwella bywydau pobl sy'n byw ac yn gweithio ym Mro Morgannwg.

• 01446 709853
• TheMayor@valeofglamorgan.gov.uk

Rhyddid Anrhydeddus

Arfbais y Fro

Swyddogaethau a Chyfrifoldebau

• A oes gwahaniaeth rhwng Maer ac Arglwydd Faer?
  Mae gan ddinasoedd Arglwydd Faer; mae gan gynghorau fel Bro Morgannwg Faer.
• Beth yw’r gwahaniaeth rhwng Maeres a Chymdaith?

  Mae’r Maer a’r Dirprwy Faer yn penodi eu cymdeithion eu hunain. Maent yn dewis naill ai eu gŵr neu eu gwraig, partner, mab, merch neu ffrind. Os yw’r cymdeithion yn wragedd, cyfeirir atynt fel y Faeres neu’r Dirprwy Faeres.

   

  Os dewisir gŵr, brawd neu chwaer, gelwir nhw yn Gydweddog neu’n Ddirprwy Gydweddog.

• Oes hawl gan y Maer gadw ei gar?  

  Nac oes. Un car a ddefnyddir gan y Maer a’r Dirprwy Faer. Nid yw'r Maer yn gyrru'r car ei hun, ond gyrrwr. Mae gan Arweinydd y Cyngor a’r Prif Weithredwr hawl i ddefnyddio’r car dinesig yn ogystal. 

• Pa mor brysur yw’r Maer?

  Mae llwyth gwaith y Maer amrywio o un flwyddyn i’r llall, yn dibynnu ar yr hyn sy’n digwydd ym Mro Morgannwg yn ystod tymor y Maer. Yn ystod y blynyddoedd diwethaf, mae Meiri wedi ymgymryd â dros 550 o ymrwymiadau yn gyson bob blwyddyn. Mae ‘ymrwymiadau’ yn cynnwys mynychu cyfarfodydd, cadeirio cyfarfodydd y Cyngor llawn, cyfarfodydd pwyllgor elusennol, digwyddiadau elusennol, agor arddangosfeydd ac ati. 

• Sut caiff Maer ei ddewis? 

  Mae’r Maer wastad yn aelod o’r cyngor, a fer arfer, bydd wedi cyflawni cyfnod hir o wasanaeth. Gwahoddir ef neu hi i sefyll gan gyd-weithwyr o’u plaid wleidyddol eu hun. Fel arfer, bydd wedi bod yn Ddirprwy Faer y flwyddyn flaenorol.

   

  Cynhelir pleidlais i ethol Maer newydd yng Nghyfarfod Blynyddol Cyffredinol y Cyngor, a gynhelir yn draddodiadol ym mis Mai. 

   

  Pan geir mwyafrif clir yn y Cyngor, gall yr ymgeisydd ddisgwyl cael ei ethol yn ddiwrthwynebiad. Fodd bynnag, os yw’r Cyngor yn un grog, gall fod mwy nag un ymgeisydd yr un ar gyfer swydd y Maer a’r Dirprwy Faer, a gall canlyniad yr etholiad fod yn agos iawn.

• A all Maer fod yn ddeiliad y swydd fwy nag unwaith?
  Gall, ond fel arfer, ni all arddel y teitl ‘Maer’ am fwy nag un flwyddyn yn y swydd.  

• Ai'r Maer sy'n rhedeg y Cyngor?

  Swyddogaeth anwleidyddol ac anweithredol sydd gan Faer Cyngor Bro Morgannwg. Arweinydd y Cyngor a’r Cabinet sy’n ben ar Gyngor Bro Morgannwg, ac mae pwyllgorau craffu’n monitro penderfyniadau’r Cabinet yn drylwyr.

   

  Mae’r Maer yn cadeirio cyfarfodydd y Cyngor ac yn sicrhau pob pob eitem ar yr agenda’n cael ei drafod mewn modd cydradd.

   

  Nid yw’r Maer yn siarad am faterion penodol yn ystod cyfarfodydd llawn y cyngor fel rheol, gan fod angen iddo fod yn ddiduedd. Ganddo ef neu hi mae’r bleidlais fwrw, fodd bynnag, petai angen ei defnyddio. 

• Ydy'r Maer yn ennill llawer o arian?

  Mae pob cynghorydd yn derbyn lwfans sylfaenol, ond mae’r Maer yn derbyn lwfans ychwanegol arbennig a bennir gan y Cyngor i alluogi i’r Maer/Dirprwy Faer gyflawni ei ddyletswyddau ychwanegol. 

• Pa bryd mae'r Maer yn gwisgo cadwyn y swydd?

  Mae’r Maer bob amser yn gwisgo cadwyn y swydd pan fydd ar fusnes swyddogol, oni bai y gofynnir yn benodol iddo beidio â gwneud.

   

  Mae’r Dirprwy Faer yn gwisgo ei chadwyn pan fydd hi’n cynrychioli’r Maer.